Kort samengevat is fascia een bindweefselsoort. Bindweefsel komt in ‘soorten en maten’. Zo zijn pezen (bindweefsel dat een spier met een bot verbindt) en ligamenten (bindweefsel dat twee botten met elkaar verbindt) twee veel genoemde en bekende soorten. Fascia is bindweefsel dat spieren en andere lichaamsstructuren omvat en op een andere manier verbindt. Zo is bijv. iedere spierbundel omvat door een dun vlies: fascia. Onderhuids vinden we een dun vlies, dat als het ware de huid met de onderlaag verbindt: fascia. En dieper in het lichaam vinden we iets steviger “verpakkingen” van onze organen: fascia. Vaak heeft het een andere naam, bijvoorbeeld ‘mesenterium’, (de ‘darmscheil’, de ophangband van de darm) maar het is ook fascia.
De vraag is gerechtvaardigd wat fascia nu eigenlijk precies is, want het is duidelijk dat het niet duidelijk is… Er zijn geluiden te horen dat eigenlijk alle weefsel dat géén parenchym is (= het werkzame deel van het weefsel, dus een levercel, een niercel of een spiervezel), fascia is. En misschien zijn onze botten dan wel de meest compacte vorm van fascia…
Geen verpakkingsmateriaal
Tot voor kort werd er aan fascia niet veel waarde gehecht. Het werd gezien als verpakkingsmateriaal van weefsels. Dit kwam mede doordat er alleen maar anatomisch onderzoek op dode lichamen werd gedaan. Nu gebeurt dat nog steeds heel vaak, maar moderne onderzoekstechnieken en operatietechnieken (denk aan kijk-operaties) scheppen een compleet ander beeld van fascia: het is een dynamische en levende structuur, die receptoren (= ontvangers) bevatten die druk, rek en pijn registreren en doorgeven aan zenuwen. Fascia heeft een belangrijke functie bij het ‘smeren’ van bewegingen in weefsels. Een voorbeeld is dat een bloedvat wat mee moet kunnen bewegen als een spier aanspant. Andere functies waarin de fascia een rol speelt zijn bevochtiging van weefsels, elasticiteit van de huid en heling van wonden.
Een indeling die her en der gebruikt wordt, is om fascia onder te verdelen in fascia die intern in het lichaam steun geeft en geleidt, en fascia die externe krachten opvangt en verspreid door het lichaam (dissipatie). Nog steeds blijft het lastig een precieze grens aan te geven.
Dat laatste geldt ook in een ander opzicht, want zo is het bijzonder lastig om aan te geven waar een spier ophoudt en de pees begint, waar een pees ophoudt en het bot begint, en waar een bot eindigt en een ligament begint.
Een doorlopend geheel
Wat extra aandacht verdient is de term ‘verbinden’. Want door het omhullen en beschermen van de organen en weefsels te benadrukken, zouden we uit het oog kunnen verliezen dat fascia alle organen en weefsels met elkaar verbindt. Fascia houdt niet op aan het eind van een spier of aan de rand van een orgaan. Het loopt door en door, gaat over in een andere vorm of richting en vormt zo echt een matrix, een steungevende structuur voor alle weefsels, organen en cellen, een web dat van onze kruin ononderbroken doorloopt tot onze voetzolen.
Fascia is overal, daarom keek men er zo lang overheen
Fascia of fascie kan verwijzen naar:
- fascie (bindweefsel), een soort bindweefsel
- Fascia (Italië), een plaats in Italië
- fascia (architectuur), architectonisch detail
- fascia (insecten), een kleurband
Bekijk alle artikelen waarvan de titel begint met Fascia of met Fascia in de titel. |
Dit is een doorverwijspagina, bedoeld om de verschillen in betekenis of gebruik van Fascia inzichtelijk te maken.
Op deze pagina staat een uitleg van de verschillende betekenissen van Fascia en verwijzingen daarnaartoe. Bent u hier via een pagina in Wikipedia terechtgekomen? Pas dan de verwijzing naar deze doorverwijspagina aan, zodat toekomstige bezoekers direct op de juiste pagina terechtkomen. |